ضرر های ماده مخدر چرس یا حشیش
برای صحت انسان
Disadvantages of hashish for human health
جوانان افغانستان درین
اواخر بیشتر از هر زمان دیگر به چرس روی آورده اند و این بسیار نگران کننده است.
به منظور مبارزه با این پدیده شوم و ویرانگر، درینجا ضرر های چرس بر صحت انسان را
مورد مطالعه و بر رسی قرار میدهیم.
چرس که به نام حشیش نیز
یاد میشود، ماده‌ای است که از شیره (صمغ) یک گیاه به نام شاهدانه به دست می‌آید.
تفاوت چرس (حشیش) با ماری‌جوانا در این است که ماری‌جوانا از برگ و گل خشک شدهٔ همین
گیاه شاهدانه ساخته میشود.
به گزارش خبرنگار سایت داکتران
بدون مرز، چرس (حشیش) در سده (قرن) های میانه در جهان اسلام در ابعاد وسیعی مورد
مصرف بود. کشیدن چرس (حشیش) احتمالاً قبل از آشنایی با توتون رایج شده‌است. یافته‌های
باستان‌شناسانه در اتیوپیا استعمال چرس (حشیش) به وسیله چلم (قلیان) در سده
چهاردهم میلادی را نشان می‌دهد.
البته سابقه مصرف
دارویی چرس (حشیش) در شرق مدیترانه به اواخر هزاره دوم پیش از میلاد باز می‌گردد، چرس
(حشیش) در این دوران به عنوان دارویی برای آسان ساختن زایمان برای خانم ها مورد
استفاده بود.
بقایای
تتراهیدروکانبینول در گورستانی متعلق به سده چهارم میلادی در نزدیکی اورشلیم پیدا
شده است. مصرف دارویی چرس (حشیش) احتمالا تحت تأثیر اسلام به مصرف تفننی و لذت جویانه
تبدیل شد. چرس (حشیش) و سایر داروهای مخدر جایگزینی برای الکول و شراب بودند که در
قران ممنوع اعلام شده‌بود.
منگ یا بنگ مادهٔ مخدری
بوده‌است که در طبابت و نیز در مراسم مذهبی مورد استفاده قرار می‌گرفته‌است. در
اوستا این واژه به صورت بنگهه و در سانسکریت بهنگا و در گزارش پهلوی به منگ
برگردانیده شده‌است.
در وندیداد آمده، اگر
کسی کنیزی را حامله (آبستن) کرد و آن مرد گفت چارهٔ کار را از پیرزنی پرسید و آن
زن نیز برای تباه کردن بچه، برای او منگ یا داروی دیگر آورد، هم مرد و هم کنیز و
هم پیرزن گناهکار هستند. در بندهش، منگ داروئی است که نخستین جانور سودمند، پیش از
آنکه گرفتار خشم اهریمن گردد، بوسیلهٔ آن نابود گردید.
در ارداویرافنامه آمده
که به ارداویراف مقدس برای سیر در جهان دیگر، موبدان می و منگ دادند و او سیر خود
را در جهان دیگر آغاز کرد و پس از بازگشت گزارش خود را به همکیشان داد.
ترکیبات مؤثر در چرس
(حشیش) کمابیش همان ترکیبات سایر قسمت های گیاه شاهدانه با خلوص بالاتر است. برگ
و جوانه این گیاه گراس نامیده میشود.
روغنی که از شیره (صمغ)
شاهدانه تهیه میشود، خالص‌ترین حالت ماده توهمزای مصرفی است که از شاهدانه به دست
می‌آید. تأثیر چرس (حشیش)، ناشی از تتراهیدروکانابینول‌ها (THC) است که یک توهمزای
طبیعی به شمار میرود.
روش‌های گوناگونی برای
مصرف چرس (حشیش) وجود دارد. کشیدن چرس (حشیش) با استفاده از پایپ، چوش، قُلقُلی،
قرار دادن بر روی قاشق داغ، به روش چلیم و شایعتر از همه به صورت سگرتی (سیگاری)
در ترکیب با توتون یا گراس.
در کشور عزیر ما افغانستان،
متاسفانه جوانان بسیار زیادی به این مواد مخدر مبتلا شده اند و هیچ برنامه ای برای
جلوگیری و مبارزه برای ابتلا و تداوی آنها وجود ندارد. در افغانستان نوعی مخلوط
نوشیدنی از مواد مختلف و روغن شاهدانه ماده می‌سازند و مصرف میکنند که نشئگی آن
با مصرف دودی متفاوت و طولانی و از ماندگاری بیشتری برخوردار است و مطابق با فتوای
علمای مسلمان حرام است.
استفاده خوراکی از چرس
(حشیش) هم ممکن است. آن را میتوان به تنهایی خورد یا با حل کردن در روغن پخت به
عنوان یک ماده افزودنی در انواع کیک و شیرینی مصرف کرد.
استفاده درمانی از چرس
(حشیش) فقط در مواقع نادر در درمان حالت تهوع و استفراغ ناشی از کیمیاتراپی (شیمی
تراپی) در درمان سرطان، استفاده می شود.
اثرات كوتاه مدت:
باید دانست كه اثرات چرس
(حشیش) با توجه به مقدار و نوع استفاده (كشیدن یا خوردن) متفاوت است. وضعیت جسمی و
سلامت فرد از جمله وزن، اندازه، خلق و خوی فرد، درجه تحمل و … فرق می كند. اثرات
كشیدن چرس (حشیش) در عرض چند دقیقه پس از مصرف ظاهر می شود و 2 تا 4 ساعت باقی می
ماند.
در صورت خوردن هضم آن
به طور بطی و كند صورت می گیرد. لذا اثر آن به تدریج و طولانی تر می گردد، معمولا
فرد پس از مصرف چرس (حشیش) احساس آرامش و راحتی می كند، قوه درك و احساس او افزایش
می یابد، رنگها به نظرش شفاف تر و روشن تر می آیند، صدها به نظر از فاصله دورتر به
گوش می رسد. به هر حال در ادراكات حسی به خصوص بینایی و شنوایی تحریف به وجود می آید،
اشتها افزایش می یابد، مخصوصا در مورد غذاهای شیرین.
از اثرات كوتاه مدت دیگر مصرف چرس
(حشیش) عبارتند از:
خواب آلودگی ، سرخ شدن
چشمها، افزایش ضربان قلب، خشكی دهان و گلو، گشادگی مردمك چشم، مختل شدن قوه حافظه
و تمركز فكری به طور موقت، اختلال درك زمان و مكان، اضطراب، افسردگی، هیجان، تحرك
زیاد، تحریك پذیری، تند مزاجی، بی قراری، پر حرفی، خنده های بی دلیل، احساس طرد
شدگی، ترس و وحشت، دگرگونی و تغییر شكل فضا و زمان – اختلال در هماهنگی و تعادل در
راه رفتن، احتمالا اوهام كه اغلب توام با حالت پارانویایی به خصوص در مصرف مقدار زیاد
آن همراه است. دوز معمولی آن، بر مغز انسان تاثیرات بسیار منفی بر جای میگذارد و
حتی مهارتهای كاربردهای ماشینی را لطمه می زند، طوری که انسان نمیتواند از ماشین
ها استفاده کند و از این رو به خصوص رانندگی (درایوری) در حین مصرف (چرس) حشیش بسیار
خطرناك است، تعداد زیادی از حاثات ترافیکی در افغانستان به خاطر این به وجود میاید
که رانندگان هنگام رانندگی چرس میکشند، ماده T. H. C. كه تركیب فعال چرس (حشیش)
است در بدن افرادی كه تصادفات شدید رانندگی داشته اند و منجر به جراحات سختی گردیده،
دیده شده است.
اثرات عمده بلند مدت:
تحقیقات نشان می دهد كه
اثرات سوء مصرف چرس (حشیش) به خصوص در بین جوانان و بزرگسالان حتمی است از جمله:
·
از دست دادن انگیزه و
علایق،
·
آسیب به حافظه و تمركز
فكر،
·
عدم قابلیت رانندگی،
·
كاهش قوای دفاعی بدن در
برابر عفونتها و بیماریها،
·
گیجی و سردرگمی،
·
فقدان انرژی و …
در اثر استفاده مرتب و
مداوم چرس (حشیش) پیش می آید.
هم چنین خطر ابتلا به
برونشیت مزمن، سرطان شش (ریه) و بیماریهای دستگاه تنفسی در مصرف كنندگان منظم چرس
(حشیش) بیش از دیگر گروه هاست. كشیدن سگرت ماری جوانا و چرس (حشیش) آسیب شدیدی به
دستگاه تنفسی می زند، زیرا تار (یک نوع ماده زهری) موجود در آن، دو برابر قوی تر
از تار (یک نوع ماده زهری) موجود در سگرت معمولی است. هم جنین عوامل ایجاد كننده
سرطان در تار (یک نوع ماده زهری) موجود در چرس (حشیش) خیلی بیش از سگرتهای معمولی
است.
مطالعات و تحقیقات نشان
می دهد كه رشد طبیعی بك نوزاد به وسیله مصرف مرتب چرس (حشیش) یا ماری جوانا به وسیله
مادر، در دوران بارداری می تواند به طور جدی آسیب ببیند.
آزمایشات بر روی حیوانات
نشان داد كه نوزادان حیوانات آزمایشگاهی كه در دوران بارداری تحت مصرف این ماده
قرار گرفته بودند، دارای برخی از ناهنجاریها و رفتار غیر عادی بودند، در اثر مصرف
مداوم وابستگی روانی و تحمل ایجاد می شود، نشانه های ترك شامل اضطراب، عصبانیت، از
دست دادن اشتها و بی خوابی و بد خوابی است.
روغن چرس (حشیش):
روغــــن غلیظ سبزه تیره
یا قهوه ای مایـــــل به سرخ است كه از تصفیه چرس (حشیش) با یك ماده محلل ارگانیك
بدست می آید و معمولا آن را به توتون داخــــل سگرت مالیده و به صورت دود كردنی
مصرف می شود.
تی. اچ. سی. (T.
H. C.)
THC یك
تركیب محلل در چرس (حشیش) است و به طور خالص، یك تركیب کیمیاوی است. به ندرت در جاده ها قابل دسترسی
و خرید و فروش است و آنچه كه به نام THC فروخته می شود، معمولا
پی. سی. پی یا ال. اس. دی است.
THC مخفف
(Tetra Hydro Cannabinol) یكی از عناصر فعال شاهدانه است. تی اچ سی یك ماده قوی توهم زاست،
و اثرات کیمیاوی آن شباهت هایی به L. S. D. دارد كه عبارتند از تغییرات در رفتار، اختلال در
حس زمان و حواس بینایی و شنوایی، از خود بی خود شدن. با این همه شواهدی وجود دارد
كه نشان می دهد احتمالا این دو دارو از طریق مكانیسم های بیوکیمیاوی مختلفی عمل می
كنند و اثرات آنها روی عملكرد مغز متفاوت است .
چرس (حشیش) چگونه مصرف می شود؟
چرس (حشیش) به صورت سگرت
تدخین (کشیده) می شود كه به آن سگرتی (سیگاری) هم می گویند. با تدخین (کشیدن) چرس
(حشیش) اثرات نشئه آور آن ظرف چند دقیقه ظاهر شده و حدود 30 دقیقه بعد به اوج می
رسد و 2 تا 4 ساعت دوام می یابد. برخی اثرات حركتی و شناختی 5 تا 12 ساعت
طول می كشد.
عوارض حاصل از مصرف چیست؟
میزان اثرات این ماده
بر افراد به عوامل زیر بستگی دارد:
1.
تجربیات قبلی فرد در
مصرف این ماده
2.
میزان ماده THC
در
سگرت
3.
انتظارات فرد از نحوه
ایجاد عوارض
4.
محل مصرف آن
5.
همراهی مصرف چرس (حشیش)
با مصرف سایر مواد مثل الكول و …
بعضی افراد ذكر می‌كنند
كه پس از تدخین (کشیدن) چرس (حشیش) (ماری جوانا) هیچ احساسی ندارند و بعضی احساس
سبكی و سرخوشی می‌كنند. بعضی افراد دچار افزایش اشتهای شدید و تشنگی شدید می شوند.
در صورت مصرف میزان زیاد ماری جوانا، فرد مصرف كننده دچار اضطراب و افكار
پارانوئید می شود.
شایع ترین اثرات پس از مصرف چرس (حشیش)
عبارت اند از:
1.
اتساع عروق خونی (گشادگی
رگ های کوچک خون) ملتحمه چشم (سرخی چشم)
2.
افزایش ضربان قلب (تاكی
كاردی خفیف)
3.
افت یا کاهش فشارخون
وضعیتی در دوزهای بالای مصرف
4.
افزایش اشتها كه اشتهای
گاوی نامیده می شود
5.
خشكی دهان
6.
حملات حاد اضطراب
عوارض كوتاه مدت مصرف:
1.
اختلالات حافظه و
یادگیری
2.
اختلال در حواس بینایی،
شنوایی و لامسه
3.
مسمومیت با چرس (حشیش)،
اغلب حساسیت فرد مصرف كننده را نسبت به محرك های بیرونی بالا می برد و جزئیات
تازه‌ای را آشكار می‌كند. فرد رنگ ها را غنی تر و عمیق تر از گذشته حس می كند.
4.
اختلال درك زمان و مكان
5.
اختلال در قدرت تجزیه و
تحلیل مغز
6.
اختلال تعادل و مهارت
های حركتی : به علت اختلال در مهارت های حركتی، افراد مصرف كننده تا 12 ساعت پس
از مصرف نباید رانندگی كنند.
7.
اختلال خواب و فعالیت
جنسی كه از چند روز تا چند هفته پس از مصرف از بین می رود.
عوارض بلند مدت مصرف:
1.
آتروفی (تحلیل) بافت مغزی
2.
استعداد تشنج
3.
آسیب ژنتیكی كه فرزندان
فرد را مبتلا به ناهنجاری های مادرزادی می كنند.
4.
اختلال فعالیت ایمنی
بدن
5.
تغییر غلظت هورمون های
جنسی مردانه و زنانه ( بی نظمی قاعدگی )
6.
اختلالات اضطرابی-
توهم- هذیان و دیوانگی (در افراد با زمینه قبلی احتمال رخداد آنها بیشتر است)
7.
استعداد ابتلا به سرطان
شش (ریه) كه به علت وجود هیدروكربن های سرطان‌زا در دود سگرت می باشد.
8.
فقدان انگیزه در فرد
برای استمرار كارهای روزمره به طوری كه فرد مصرف كننده فاقد نیرو، بی حال و
ظاهراً تنبل است.
در افرادی كه چرس
(حشیش) مصرف می كنند، استعداد اعتیاد به سایر مواد روان گردان بیشتر است.
نشانه‌های ناشی از ترك:
وابستگی به چرس (حشیش)،
روانی و غیر جسمی است. نشانه های ناشی از ترك در معتادین محدود به افزایش تحریك پذیری،
بی قراری، بی خوابی، بی اشتهایی و تهوع خفیف است و همه این نشانه ها هنگامی
بروز می كنند كه شخص به طور ناگهانی مصرف مقادیر زیاد چرس (حشیش) را قطع كند.
درمان اعتیاد :
شامل پرهیز از مصرف ، و
حمایت روانی فرد می باشد. از داروهای ضد اضطراب و ضد افسردگی نیز استفاده می شود.
كاربرد درمانی چرس (حشیش):
چرس (حشیش) مانند سایر
مواد دخانی، کاربردهای درمانی نیز دارد و در درمان بی‌اشتهایی افراد مبتلا به
ایدز، تهوع شدید ناشی از درمان با داروهای کیمیا درمانی، و درمان میگرن استفاده می
شود.
