حقوق کارگران در افغانستان
در افغانستان همیشه روز کارگر تجلیل میشود، اما هیچ گاهی به
حقوق اساسی این قشر نهایت مهم جامعه ما توجه جدی صورت نگرفته است، و هرگز روی حقوق
آنها بحث نشده است.
بناءً پس ازین باید نام روز کارگر را به نام جدید "دفاع
از حقوق کارگر" تبدیل کنیم، تا همیشه درین روز در مورد حقوق آنها بحث شود، تا
وضعیت طبقه کارگر در افغانستان بهبود بیابد.
تامین حقوق کارگر یکی از مهمترین و اساسی ترین گام به سوی
رشد اقتصادی و ایجاد یک نظام اقتصادی مبتنی بر رفاه و عادلانه است که میتواند شرایط
زندگی بهتر را برای یک طیف عظیم جامعه مهیا و میسر سازد.
حقوق کارگران باید بر مبنای حقوق بشر و کنوانسیون های بین
المللی سازمان جهانی گارگر، طوری ساخته شود، که بتواند رشد اقتصادی افغانستان را
تضمین کند. قانون کار کنونی و فعلی افغانستان در حد یک مسوده نا بکار آمد، سراسر
عیب و نقض حقوق بشر و حقوق کارگران است که تنها میتواند کارفرمایان را خوشنود سازد
و در مقابل حقوق یک طیف و طبقه بزرگ و نهایت مهم جامعه را نا دیده گرفته و آنها را
از حقوق اساسی شان محروم ساخته و در معرض سوء استفاده قرار میدهد.
بر اساس اعلامیه جهانی حقوق بشر، هر فرد بالغ و بالا تر از
سن 16 سال در یک جامعه حق کار کردن را دارد و دولت مکلف و مجبور است که برای اتباع
خود زمینه کار کردن را فراهم کند. اگر دولت نتواند به کارگران آماده برای کار،
زمینه کار را فراهم کند، دولت مجبور است که ماهانه حد اقل مصارف، مخارج و هزینه
زندگی کارگران بیکار را تحت یک برنامه مصئونیت اجتماعی یا تامینات اجتماعی
بپردازد.
اگر دولت نمیتواند زمینه کار را برای کارگران فراهم سازد، و
حد اقل هزینه زندگی آنها را نیز نمیپردازد، این یک نقض صریح حقوق بشر و حقوق
کارگران در افغانستان است.
بر اساس کنوانسیون حقوق کارگر سازمان جهانی کار، کارگران حق
دارند که هفته 48 ساعت کار را مطابق تخصص، رشته تحصیلی و توانایی کارگر، بر اساس
یک برنامه از قبل تعیین شده و زمان بندی شده، با تشریح جزئیات کار و طرز انجام آن
با طی کردن یک دوره رهنمایی انجام دهند.
کارگران در هنگام کار حق بیمه صحت، بیمه حادثه هنگام کار،
بیمه مرگ در هنگام کار، و یک ماه رخصتی در یک سال را دارند. کارگران همچنان دارای
حقوق یک ماه رخصتی مریضی و سه تفریح در یک روز که یکی ساعته برای صرف طعام و دیگری
دو پانزده دقیقه، یکی در قبل از ظهر و دیگری در بعد از ظهر میباشند که در جریان
همه ای این رخصتی ها، معاش و حقوق کارگر باید از جانب کار فرما پرداخته شود. خانم
ها یک رخصتی سه ماهه برای تولد کودکان شان نیز دارند که باید معاش او در هنگام این
رخصتی از جانب کار فرما پرداخته شود.
کارگران دارای حقوق ترانسپورت میباشند. هرکارگر نظر به
اینکه چگونه از منزل به کار میاید، باید توسط کارفرما هزینه رفت و آمد او، از قبیل
ارزان ترین وسیله و بهترین وسیله برای حفظ محیط زیست تشویقی پرداخته شود، طوری که
اگر کارگر با منی بس به کار میاید، کارفرما باید هزینه تکت منی بس را بپردازد، اگر
با بایسکل میاید، باید قیمت یک بایسکل در یک سال برای او پرداخته شود، چون تشویق
برای بایسکل رانی هم تشویق به روزش است و هم باعث حفظ محیط زیست و کم شدن میزان
آلودگی هوا توسط کاهش میزان مصرف نفت و سوخت موتران میشود.
اگر موتر های برقی و ترم در افغانستان ساخته شود، پرداخت
تکت ترم برای کارگران از جانب کارفرما یک امر حتمی است، اما کارفرما نمیتواند
هزینه هنگفت و آمدن کارگر به سوی کار در تکسی را همه روزه بپردازد.
کارفرما حق ندارد بدون دلایل موجه کارگر را اخراج و منفک
کند، چون منفک کردن کارگر از وظیفه باعث از بین رفتن عواید یک خانواده شده و امکان
دارد کودکان یک خانواده را به مشکلات اقتصادی و گرسنگی مواجه ساخته و زندگی آنها
را تهدید کند.
در افغانستان باید اتحادیه های قوی کارگری بوجود بیاید از
حقوق اساسی کارگران در مقابل کارفرمایان دفاع کنند.
معاش کارگران باید با در نظر داشت تعداد اعضای خانواده آنها
و با در نظر داشت حد اقل مصارف یک شخص در یک روز یا در یک ماه سنجش شود، طوری که
حق اقل مصارف یک شخص در یک روز در کابل پایتخت افغانستان 500 افغانی بر آورد شده
است، و هر کسی که پایین تر از این مقدار معاش بگیرد، نمیتواند از عهده مصارف شخصی
خودش براید، چه رسد به اینکه مصارف یک خانواده را نیز بپردازد.
نظر به این محاسبه حد اقل دستمزد در افغانستان باید بر اساس
چنین یک محاسبه ای انجام شود که هر کارگر باید در یک روز برای یک فرما 8 ساعت کار
کند، و باید حد اقل 500 افغانی مزد بگیرد که این قیمت کار در هر ساعت در افغانستان
را چنین تعیین میکند:
500 / 8 = 62.5
این فرمول نشان میدهد که در افغانستان باید حد اقل دستمزد برای
هر ساعت کار 63 افغانی تعیین شود. البته این برای کسی است که تنها یک فرد مجرد و
بدون هر نوع مسئولیت مالی در قبال یک خانواده است، اما اگر کسی مسئولیت پرداخت
هزینه یک خانواده را را عهده داشته باشد، باید برای آنها یک سیستم دیگری در نظر
گرفت، مثلاً میتوان برای آنها مزد کار در هر ساعت را 100 افغانی در نظر گرفت، تا
بتوانند مصارف کودکان خود را بپردازند، اما اگر سیستم مصئونیت اجتماعی بوجود
بیاید، و آن اعضای دیگر خانواده شامل یک برنامه حمایوی مالی دولت شوند، دیگر لازم
نیست برای اشخاص متاهل مزد بالایی در نظر گرفت.
در صورتی که یک شرکت ورشکست میشود و نمیتواند دیگر ادامه
دهد، بناءً مجبور میشود تعداد زیادی از کارگران خود را اخراج کند، اول باید به
دولت و به مردم دلایل ورشکست شدن خود را اعلام کند، سپس با هماهنگی اتحادیه
کارگران و نماینده دولت، مسئولیت کارگران اخراج شده را باید بسپارد و اتحادیه
کارگران و دولت که آنها باید کارگران بیکار را شامل یک برنامه مصئونیت اجتماعی
بسازند. برنامه مصئونیت اجتماعی باید شامل برنامه های آموزشی حرفه های جدید، و
کاریابی برای کارگران بیکار شود.
هر کارگر که کار میکند و مالیات میپردازد، دارای حقوق تقاعد
و بازنشستگی میشود، که مبلغ تقاعد نیز باید سازگار با حد اقل مصارف و هزینه های یک
شخص، با در نظرداشت قیمت های های هزینه زندگی در آن کشور مثل کرایه خانه، و مواد
غذایی در نظر گرفته شود که اکنون این مبلغ 500 افغانی در روز برای هر شخص محاسبه
شده است.
