رئیس جمهور افغانستان: شما می دانید که افغانستان فقیر ترین کشور هاست و من نیز
تازه به قدرت رسیده ام. به نظر شما چه کاری باید انجام دهیم که بتوانیم با فقر در
افغانستان مبارزه کنیم و اقتصاد افغانستان را بهتر بسازیم؟
مشاور اقتصادی: به نظر من در افغانستان باید به نکات ذیل توجه جدی مبذول
دارید:
1. امنیت را تامین کنید.
2. زیربنا ها و عوامل تولید
را در کشور مهیا کنید.
3. به تشکیل سرمایه در
داخل کشور توجه کنید.
4. کار ایجاد کنید.
5. شاخص های مهم اقتصادی را اندازه گیری
کنید، تا بتوانید پوتانسیل رشد اقتصادی را اندازه گیری کنید.
رئیس جمهور افغانستان: سرمایه چگونه تشکیل می شود؟
مشاور اقتصادی: سرمایه از "پس انداز"
تشکیل می شود.
رئیس جمهور افغانستان: پس انداز چگونه به وجود میاید؟
مشاور اقتصادی: پس انداز وقتی به وجود میاید که عاید بیشتر از مصرف
باشد.
رئیس جمهور افغانستان: عاید را چگونه بیشتر از مصرف بسازیم؟
مشاور اقتصادی: به دو طریق این کار انجام می شود. عاید را بالا ببرید،
مصرف را کمتر بسازید.
رئیس جمهور افغانستان: آیا امکان دارد این موضوع را با مثال واضح بسازید، من
متوجه منظورتان شدم اما نمی دانم که منظور شما در سطح یک خانواده است، یا در سطح
یک شرکت، و یا در سطح یک دولت؟
مشاور اقتصادی: در هر سطحی که شما در نظر بگیرید، این مسئله صدق می کند.
من به شما مثال خود را در سطح کوچکترین واحد اقتصادی یعنی یک شخص ارایه می کنم. اگر
شخصی برای شما کار می کند. شما باید بدانید که مصرف ماهوار او چند است، و معاشی که
برای او می دهید، باید بیشتر از مصارف ماهوار او باشد، تا او بتواند "پس انداز" کند. و این مسئله را هم باید بدانید،
که نظر به فرهنگ مردم افغانستان، در هر خانواده یک نفر کار می کند و مصرف چندین
شخص دیگر را نیز به عهده دارد. این شخص مجبور است از معاش خود کرایه خانه بپردازد،
که بیشترین مقدار معاش او مصرف همین کرایه خانه هم می شود، او همچنان مصارف کودکان
و خانم خود را نیز به عهده دارد. دولت جدید شما می تواند در عرصه کرایه خانه کار
های خوبی برای مردم انجام دهد. قانونی بسازد که از حقوق کرایه نشین ها دفاع کند و
مشکلات بین صاحبان خانه و کرایه نشین ها را حل کند. بار کرایه را از دوش کرایه
نشین ها کمتر سازد و همچنان خرید و فروش خانه را به شکل کشور های اروپایی با
مداخله بانکداری خوب، به شکل قسط های قابل پرداخت، برای کارمندان دولت آسان بسازد.
چون یک باره هیچ کسی نمی تواند آن مقدار پول را پس انداز کرده و یک خانه بخرد.
