شربت گل دختر مشهور جهان
..........................................
داستان زندگی یک دختر مهاجر افغان
بیان کننده رنج و مشقت زندگی همه ای ما مردم افغانستان است
استیو مک کوری عکاس-خبرنگار آمریکایی و داستان یک عکس
در سال ۱۹۸۴ استیو مك كوری عكاس مجله «نشنال جئوگرافیك» در اردوگاه پناهندگان افغان ناصرباغ در پاكستان فرصت یافت تا از دخترک افغان عكس بگیرد. مك كوری كه آرزویش برای گرفتن عكس از یك زن افغان هرگز برآورده نشده بود این فرصت را غنیمت شمرد و عكس دختر را گرفت. آن دختر یكی از دانش آموزان مکتب غیررسمی در آن اردوگاه پناهندگان بود و عكاس به تنها چیزی كه اهمیت نداد نام سوژه بود. سال بعد جلد یكی از شماره های نشنال جئوگرافیك به تصویر چهره این دختر كه در بمباران افغانستان توسط نیروهای شوروی سابق یتیم شده بود مزین شد. با آنكه آن دختر هرگز تصویر خویش را ندیده بود، نگاه نافذ و سیاه روزی ترحم برانگیزش در چشم جهانیان بی درنگ چنان شهرتی نصیبش ساخت كه ویراستاران مجله گفتند تصویر این دختر یكی از مشهورترین عكس ها در تاریخ ۱۱۴ساله نشنال جئوگرافیك تا آن زمان است. از آنجا كه نامش معلوم نبود تصویر مورد بحث تحت عنوان «دختر افغان» روی جلد شماره ژوئن سال ۱۹۸۵ مجله چاپ شد.
تصویر چهره این دختر با آن شال سرخی كه با بی قیدی روی سرش انداخته بود با چشم های سبز نافذش كه مستقیماً به دوربین خیره مانده بود، به زودی هم به نماد نبرد دهه ۱۹۸۰ افغانستان و هم وضعیت پناهندگان در سراسر جهان تبدیل شد، به طوری كه آن را شناخته شده ترین عكس در تاریخ مجله نیز نامیدند. هویت «دختر افغان» تا پانزده سال همچنان مجهول باقی ماند. در افغانستان به روی رسانه های غربی تا پس از سقوط دولت طالبان در سال ۲۰۰۱ بسته بود. اگرچه مك كوری در دهه ۱۹۹۰ چندین بار تلاش كرد تا دختر را پیدا كند هرگز موفقیتی كسب نكرد تا آنكه در سال ۲۰۰۲ هیاتی از سوی نشنال جئوگرافیك به افغانستان سفر كرد تا سوژه عكس اكنون مشهور را بیابد. مك كوری پس از آنكه مطلع شد کمپ پناهندگان ناصرباغ اخیراً تعطیل شده است سراغ ساكنان بازمانده اش را گرفت كه یكی از آنها برادر دختر را می شناخت و به این ترتیب توانست پیامی به محل اقامت او ارسال كند. سرانجام او را كه در آن زمان تقریباً ۳۰ساله بود در منطقه ای دورافتاده از افغانستان یافتند. شربت گل كه از اقوام پشتون است در سال ۱۹۹۲ به وطنش بازگشت. هویت گل با استفاده از تكنولوژی زیست سنجی و مطابقت عنبیه چشمش با عكس تایید شد. او خاطره گرفتن آن عكس را به وضوح به خاطر داشت چرا كه این تنها عكسی بود كه در طول عمرش گرفته بود. شربت در اواخر دهه ۱۹۸۰ ازدواج كرده و اكنون سه دختر دارد. او گفت آرزو دارد دخترانش بتوانند آموزشی ببینند كه خودش هرگز آن را به پایان نبرده بود. عكس های جدید او در مقاله ای درباره زندگی اش در شماره آوریل سال ۲۰۰۲ منتشر و بر همین اساس مستندی تلویزیونی نیز تهیه شد. پس از این موسسه نشنال جئوگرافیك بنیاد خیریه ای با هدف كمك به بهبود وضعیت زنان افغان تاسیس كرد.
منبع: روزنامه شرق
استیو مک‌کوری عکاس-خبرنگار آمریکایی متولد ۱۹۵۰ در فیلادلفیا از ایالت پنسیلوانیا
